| ← Hồi 254 | Hồi 256 → |
Âu Dương an ủi:
"Con người không phải là thánh nhân, ai mà chẳng có lúc sai lầm."
"Không thể nói như vậy được, khanh là tri huyện, làm sai thì cùng lắm là bị bãi quan mà thôi. Nhưng nếu Trẫm làm sai, có thể sẽ hủy hoại cả thiên hạ Triệu gia, gây hại cho bách tính."
Triệu Ngọc nói:
"Giờ Trẫm có một chuyện khó quyết. Trong buổi gia yến, Chư Vương Gia rối rít yêu cầu Trẫm sớm lập Trữ Quân. Từng lời từng lời đều vô cùng đanh thép, nói cái gì mà để Trữ Quân theo Trẫm hành sự, thân dân thân chính, học tập nhiều hơn một chút. Nhưng lại lén lút nói với Trẫm những lời gièm pha về con cái của các Vương Gia khác, khoe khoang con của mình."
"À, thì ra Bệ hạ vì chuyện này mà phiền não."
Âu Dương gật đầu ra chiều hiểu chuyện, Triệu Ngọc đã xem qua những người được chọn làm Trữ Quân, nhưng ai cũng không khiến nàng hài lòng, còn muốn ép nàng phải chọn một người trong số đó, người có mặt mũi như nàng ấy đương nhiên sẽ liên tưởng đến tương lai, nếu cơ nghiệp tốt đẹp mà mình rày công gây dựng lại bại trong tay mấy tên ngốc nghếch này thì phải làm sao? Không phải con cái của mình thì không đau, đó là lẽ thường tình. Là con của mình thì có nhìn thế nào cũng thấy thuận mắt.
"Sao, tên ngoại quan như khanh muốn bàn bạc chuyện nhà Trẫm?"
Triệu Ngọc cười cười, nhìn Âu Dương và nói:
"Đến Lý Cương đều để Trẫm tự mình quyết định, không dám nhiều lời."
"Tùy ý nói thôi, dù sao xung quanh cũng không có người."
"Uhm, vậy thì cứ nói tự nhiên đi."
Triệu Ngọc nói:
"Cũng chỉ có mình khanh là dám nói mà thôi."
"Thật ra sức khỏe của Bệ hạ rất tốt, chưa chắc có vị Trữ Quân nào có thể sống thọ hơn Bệ hạ. Nhưng là Trữ Quân thì đương nhiên phải học trị quốc, còn phải đến biên thùy làm Giám Quân, còn phải... Tóm lại, Trữ Quân là một chức quan vô cùng lớn. Ngộ nhỡ thân thể Bệ hạ có khó ở, hay phải đến Dương Bình như bây giờ, thì phải có Trữ Quân giám quốc, sẽ phải lao lực vì chính sự, quốc sự. Cho dù trong tương lai, Trữ Quân của Bệ hạ mắc phải sai lầm, cũng không có cách nào uốn nắn, vì nếu Bệ hạ uốn nắn, sẽ tương đương với việc phế bỏ Trữ Quân. Có vị trí Trữ Quân, thì sẽ có tranh chấp bên trong, đại thần sẽ lập phe phái, cho nên vi thần cho rằng tạm thời Bệ hạ không nên lập Trữ."
"Nhưng các Vương Gia đều ra sức ép Trẫm, xung quanh đều là trưởng bối của Trẫm, luôn luôn có một lý do để nói."
Âu Dương cười nói:
"Để các triều thần bỏ phiếu. Lập ai làm Trữ Quân là chuyện nhà Bệ hạ. Nhưng lập hay không lập Trữ Quân lại là quốc sự."
"Có lý."
Triệu Ngọc như được mở rộng tầm mắt, gật đầu lia lịa.
Âu Dương nói:
"Thực ra, nếu Bệ hạ thực sự sợ tương lai mình sẽ trở thành một hôn quân, vi thần nghĩ cũng không phải là không có cách."
"Cách gì?"
"Nói thật?"
Triệu Ngọc thở dài:
"Đến khanh cũng sợ Trẫm."
"Nói, vi thần nói."
Âu Dương nói:
"Thực ra Bệ hạ có thể đem triều quyết biến thành thông lệ. Ví dụ Bệ hạ muốn tấn công Liêu quốc, nhưng không biết hành động của mình là đúng hay là sai, thì Bệ hạ có thể tuyên bố mở triều nghị. Có quan viên nói ủng hộ tấn công, lại có quan viên nói phản đối tấn công, trình bày lợi hại. Nếu ông nói ông có lý, bà nói bà có lý, Bệ hạ vẫn không thể đưa ra kết luận thì tiến hành bỏ phiếu. Không nghe Lý Cương, không nghe Âu Dương, không nghe lời của bất cứ ai. Dù sao thì họ cũng là người, họ cũng sẽ mắc sai lầm. Hơn nữa họ cũng có tư lợi."
Triệu Ngọc gật đầu:
"Ví dụ như chuyện lập Trữ Quân, có thể để cho các đại thần ủng hộ hoặc là các Vương Gia nói trước. Sau đó đến những người phản đối lập Trữ Quân. Cuối cùng đưa ra quyết định. Trẫm liền có thể ăn nói, đây là dân ý."
"Đúng vậy thưa Bệ hạ, nhưng mà trước đó người phải lập một vài quy tắc."
Âu Dương nói:
"Không phải chuyện gì cũng cần phải quyết định, ví dụ một quyết sách nọ có mười đại thần phản đối, thì sẽ mở triều nghị, bằng không không cần thiết phải mở. Nhưng Bệ hạ cũng phải tuân thủ quy tắc, có mười đại thần phản đối, Bệ hạ không thể chuyên quyền, cũng bắt buộc phải mở triều nghị."
"Vậy không phải là Trẫm muốn làm chuyện gì cũng không thể làm sao?"
Triệu Ngọc lắc đầu:
"Ví dụ như giờ chúng ta sẽ đồng thời khai chiến với Kim - Liêu, sẽ có mấy người ủng hộ?"
Âu Dương nói:
"Bệ hạ, nếu người hỏi có thể đồng thời khai chiến hay không, đương nhiên sẽ có rất ít người ủng hộ. Nhưng nếu Bệ hạ hỏi có thể trở mặt với họ hay không, thì sẽ có rất nhiều người ủng hộ. Chống Liêu thì không nói làm gì, chống Kim, người Kim mưu toan tạo thành một tổn thất lớn cho Trung Nguyên như thế, ai dám hòa giải thân tình với người Kim?"
Triệu Ngọc dường như đã hiểu được một chút:
"Ý của ngươi là quần thần bỏ phiếu để xác định phương hướng, ví dụ như quan hệ chống Liêu, chống Kim, về phần tiếp theo sẽ làm thế nào thì họ không thể quyết định, đúng không?"
"Đúng, chính là ý này."
Âu Dương nói:
"Bệ hạ chỉ cần không phạm phải sai lầm về phương hướng. Ví dụ tiền phương đánh trận coi như thua rồi thì nên làm thế nào mới được? Triều thần cũng không thể đánh trận, đương nhiên không thể để họ quyết định việc nên đánh trận như thế nào, ai là Chủ Tướng, đúng không?"
*****
Triệu Ngọc hỏi:
"Có phải vì khanh không muốn lên kinh nên mới nghĩ ra một biện pháp lười như vậy không?"
"Đương nhiên là không rồi."
"Ở Dương Bình có rượu, có tiền, có nữ nhân. Âu Dương khanh chính là vua của Dương Bình, muốn làm gì thì làm cái đó. Giờ đến chức chủ tịch hiệp hội thương nghiệp cũng từ chức, lại càng tự do hơn, vô câu vô thúc. *"
*Vô câu vô thúc: không bị quản thúc, kiềm chế, tự do tự tại.
Âu Dương xấu hổ nói:
"Bệ hạ quá đề cao vi thần rồi."
"Đề cao cái gì chứ. Ai mà không muốn làm Lý Hậu Chủ."
Triệu Ngọc nói:
"Nhưng Trẫm đến rồi, khanh chỉ có thể không được yên tĩnh mà thôi. Buổi tối, khanh giúp Trẫm làm một bản kế hoạch để ngày mai ăn nói với thương nhân. Bao gồm cả một vài lợi ích mà Trẫm hứa hẹn dành cho họ."
"Vâng!"
"Trẫm mệt rồi, Trẫm đi nghỉ ngơi đây."
Triệu Ngọc gọi lớn:
"Người đâu, giúp Âu đại nhân mồi lửa, thêm vào chút than cho lửa cháy mạnh một chút."
Người ngủ, còn ta thì phải làm việc, Âu Dương bất đắc dĩ bước về thiên phòng, bắt đầu suy nghĩ về bản kế hoạch, bản kế hoạch phải có sự dự tính lợi ích cho mọi người, ví dụ như phân luồng các áp lực, tổn hại về kinh tế, biện pháp giải quyết kinh tế trong trường hợp bị suy thoái. vv. Âu Dương tổng kết, không tăng thuế không được rồi, dù sao thì Hoàng Đế cũng đã đến đây. Vậy thì chỉ có thể giải quyết mà thôi. Trọng điểm bản kế hoạch của Âu Dương là nói về mấy hạng mục sản xuất mới. Sau đó đề xuất kiến nghị với ngân hàng tư nhân Dương Bình và ngân hàng tư nhân Đông Nam, còn có các biện pháp để giải tỏa áo lực (bằng hết khả năng của mình) với các khu chiếm lĩnh được ở Liêu quốc. Tận lực giảm bớt áp lực mà bản quốc phải gánh chịu. Trong đó bao gồm cả việc xây dựng vũ trang cho các thương nhân trên biển, chiếm đoạt nhân khẩu ở khu vực xung quanh làm người lao động, giảm bớt thành phẩm sản xuất. Vào thời kỳ ban đầu của hình thái tư bản chủ nghĩa, chi phí dành cho người lao động khá cao.
Mãi đến rạng sáng, Âu Dương mới hoàn thành bản kế hoạch, ra khỏi phòng và bước vào sân nhà, gió rét thổi tới khiến da thịt đau nhức như bị ai xé rách vậy. Thấy hai tên nội thị vệ ở trong sân, giữ nguyên vị trí, mắt không nhúc nhích. Âu Dương khen ngợi, đây mới gọi là sự chuyên nghiệp. Âu Dương mang hai chậu than ở trong phòng mình ra, đặt ở bên cạnh họ, lại bỏ thêm chút tham. Sau đó cầm chén rượu nhỏ, vừa uống vừa nhìn bình minh. Ở hiện đại, thức đêm làm việc là chuyện hết sức bình thường.
Đến tảng sáng, Triệu Ngọc cũng thức dậy, Âu Dương đã cho người mua bữa sáng, sữa đầu nành, dầu cháo quẩy và bánh bao. Triệu Ngọc bảo Âu Dương về nghỉ ngơi trước đi, nàng tự mình chỉnh sửa bản kế hoạch. Âu Dương cũng không khách khí, về tắm rửa với nước nóng, thay một bộ y phục phù hợp, lại uống một tách trà đặc rồi bước ra khởi cửa.
..........
Sau khi nghe Âu Dương giới thiệu về thân phận của Triệu Ngọc, các thương nhân đều nói: 'không xong rồi', nhưng không có ai ngốc đến mức nói Triệu Ngọc không có tư cách tham dự cuộc họp. Người ta là Hoàng Đế, huống gì cả thiên hạ đều là đất của Hoàng Đế kia chứ. Nhưng thái độ của Triệu Ngọc tốt hơn tưởng tượng của mọi người nhiều. Đương nhiên, Triệu Ngọc tuyệt đối không phải là Hoàng Đế có thái độ ôn hòa nhất trong các triều đại. Biểu hiện của Tùy Văn Đế còn tốt hơn nhiều, gặp người già yếu, tàn tật ở trên đường, Tùy Văn Đế chủ động nhường đường, đồng thời bảo các binh sĩ gánh vật phẩm cho người không tiện cử động, còn lấy ngựa của mình cho bách tính, tiễn họ lên đường. Mỗi lần hạn hán, lũ lụt, Tùy Văn Đế đều mở lương thực dự trữ trong quốc khố, thậm chí là quân lương phát cho bách tính.
Trước tiên, Triệu Ngọc khẳng định những đóng góp của hiệp hội thương nghiệp vào cuộc dẹp loạn ở hồ Động Đình trong năm vừa qua, sau đó trình bày nguyên nhân tiến hành tăng thuế thương nghiệp, liền sau đó là bảo Âu Dương đọc bản kế hoạch, tận lực giảm bớt mối lo ngại cho các thương nhân. Nói xong những lời cần nói, mọi người đếu nhìn Tô Thiên, vì Âu Dương đã tỏ rõ lập trường, mình là đang thi hành chức trách, và thái độ của chủ tịch kế nhiệm - Tô Thiên trở thành tiêu điểm chú ý của mọi người.
Tô Thiên nói:
"Bệ hạ, thương nhân chúng thảo dân vì lợi ích của Đại Tống mà ra sức đóng góp, không có gì đáng để chê trách. Bệ hạ đích thân đến Dương Bình và nói rõ với chúng thảo dân cái khó của triều đình, và phạm vi sử dụng của chinh thuế. Còn xây dựng rất nhiều biện pháp giúp đỡ chúng thảo dân, chúng thảo dân cảm kích vô cùng."
Triệu Ngọc nói:
"Tô đại trưởng quỹ, có gì cứ nói thẳng."
"Thật ra thảo nhân nghĩ rằng, trong triều đình có người lo chuyện chiến trận, có người lo cho địa phương, nhưng lại không có ai lo cho thương nhân cả."
"Ý của khanh là... ?"
"... Ý của thảo dân là... là..."
Tô Thiên nhìn Âu Dương.
Âu Dương nói:
"Bệ hạ, ý của Tô chưởng quỹ là hiệp hội thương hội nên có một vị trí ở trong triều đình. Ví dụ như cũng có thể đề xuất triều chính."
Triệu Ngọc hỏi:
"Có phải ý của khanh là hãy để cho hiệp hội thương hội tham gia triều nghị?"
"Đúng, là ý này."
Âu Dương giải thích:
"Dù sao thì văn võ bá quan cũng không phải là thương nhân chuyên nghiệp. Có một người ở đó, cũng có thể nói rõ tác động lợi hại của triều chính với thương nhân. Bệ hạ nhìn mà xem, triều đình có mấy người biết, trong việc tăng thuế khóa này, người nộp thuế nhiều không phải thương nhân mà là bách tính? Không có ai biết, càng ít người biết sẽ tạo thành sự phá hoại. Nếu có người trình bày rõ cho mọi người thấy những ảnh hưởng có thể có của nó, cũng là một chuyện tốt cho việc đưa ra quyết định của Bệ hạ và các quan đại thần."
Triệu Ngọc uống một ngụm nước, suy nghĩ một lát rồi hỏi:
"Cứ bốn năm lại đổi chủ tịch của hiệp hội thương nghiệp một lần, vậy có phải người kia cũng đổi không?"
Tô Thiên gật đầu:
"Tất nhiên."
"Từ tứ phẩm, Thương Nghị Đại Phu."
Triệu Ngọc nói:
"Tô chưởng quỹ thấy sao?"
"Nếu Bệ hạ đã cho đám thương nhân như thảo dân cơ hội nói ra suy nghĩ của mình, có không có phẩm trật cũng được."
Tô Thiên nói:
"Tạ ơn Bệ hạ."
"Các khanh cũng không cần phải khách sao, những đóng góp của hiệp hội thương nghiệp cho quốc gia, Trẫm đều để trong mắt cả."
Triệu Ngọc cười, nói:
"Nhưng, triều đình nước sâu, Trẫm nghĩ rằng lời của Tô chưởng quỹ trong triều nghị sẽ ít có trọng lượng."
Tô Thiên nói:
"Bệ hạ, quyết nghị này đương nhiên phải do Bệ hạ và các quan đại thần đảm nhiệm. Thảo dân chỉ là nói rõ những tác động và lợi hại của các chính sách đối với thương nghiệp một cách khách quan nhất mà thôi."
"Uhm, khi về triều Trẫm sẽ hạ thánh chỉ."
*****
Triệu Ngọc nói:
"Còn có yêu cầu gì nữa không?"
Tô Thiên không có ý kiến, mọi người đương nhiên cũng không có ý kiến. Do vậy mà bắt đầu từ tháng ba năm sau, triều đình chính thức tăng thuế cơ bản của thương nghiệp lên bốn phần. Triệu Ngọc sẽ mang các khoản dự tính sẽ thu được từ thuế cầm cố cho ngân hàng tư nhân Dương Bình, ngân hàng tư nhân sẽ đưa cho Triệu Ngọc một số tiền lớn. Ngân hàng tư nhân kiếm tiền, Triệu Ngọc cũng có khoản tài chính dư dật để chiêu binh mãi mã. mọi người đều hết sức vui mừng.
.........
Có báo Hoàng Gia làm phương tiện truyền thông, tin tức đã được truyền ra ngoài từ năm trước. Tại tổng bộ của báo Hoàng Gia, Triệu Ngọc tiếp nhận một bài phỏng vấn cá nhân của báo Hoàng Gia. Bài phỏng vấn này khiến Đại Tống chấn động, nhìn các triều đại thì biết, Hoàng Đế đều ở trung ương để tăng cường tập trung binh quyền, làm suy yếu binh quyền, quyền kinh tế, quyền lập pháp, quyền đúc tiền.. v.. v của các quan địa phương. Trên thực tế, mấy năm trước Triệu Ngọc cũng làm như vậy, luật thương nghiệp mà Âu Dương phác thảo chính là thuận thế mà sinh, tăng cường quyền lợi của trung ương. Còn động thái của Triệu Ngọc lại tiến thêm một bước, phân tán việc tập trung quyền lợi ở trung ương, xây dựng cơ quan nghị sự lấy triều thần làm chủ. Triều thần có thể nghị sự, nhưng không có sai phái thực tế, quan địa phương có sai phái thực tế, nhưng lại không có quyền nghị sự. Thành công trong việc chia tách chính quyền thành hai khối. Cách làm này không phải do Triệu Ngọc tạo ra. Binh phù cấm vệ quân Đông Kinh là xuất phát từ Xu Mật Viện, và không có được sự thống nhất của số đông. Binh chúng thuộc ba nha, và không có cơ quan chuyên chế. Mật Viện có quyền điều binh, nhưng không có quyền quản lý quân đội; tam nha có quyền quản lý quân đội, nhưng không có quyền điều binh. Giữa hai người này có hiệu quả tuyệt diệu như nhau.
Cho nên với một vài chuyện trong tương lai, Triệu Ngọc căn bản không có quyền tự quyết định, nhưng trên thực tế, động thái này của Triệu Ngọc không chỉ xoa dịu những mâu thuẫn trong nội bộ triều đình, mà còn khiến cho quyền lợi giữa sản xuất và sử dụng được phân biệt rõ ràng, không chỉ kìm hãm tư quyền địa phương, mà còn có hiệu quả trong việc kiểm soát sự lộng quyền của các triều thần. Không cần phải lấy sự tưởng tượng để che đây, các triều thần thật sự đã có quyền được quyết định vận mệnh quốc gia, nhưng đối với các việc như lũ lụt trên sông Hoài phải xử lý như thế nào thì lại là trách nhiệm của các chủ quan Công Bộ, Hộ Bộ, Tể Tướng và Hoàng Đế, không liên quan tới những người khác. Đánh trận, các ngạch thuộc Hình Bộ sẽ không có quyền nghị luận. Về phần những người có quan mà không có chức, trong việc xử lý bất cứ chuyện gì cũng không có quyền nói ra nói vào. Vì ngươi không có chức, nên chỉ cần Hoàng Đế nói là xong. Đồng thời Hoàng Đế cũng không được làm càn, cho dù người giao nhiệm vụ cho một kẻ tiểu nhân có quan chức, nhưng về phương hướng thì không phải chỉ mình đám tiểu nhân nói là xong.
Mặc dù thay đổi thể chế chính trị như thế này có chút phức tạp, nhưng nào có triều đại nào có thể chế chính trị đơn giản đâu?
Thay đổi thư hai là Triệu Ngọc lập ra một chức quan Thượng Nghị Đại Phu từ hàng tứ phẩm, do Tô Thiên đảm nhận, mặc dù tham gia triều hội, nhưng không đảm trách bất kỳ một việc gì cụ thể. Chỉ có quyền ở trong triều nghị bày tỏ cách nghĩ của mình. Như vậy thì Tô Thiên cũng sẽ không trễ nãi công việc thực tiễn của mình, chỉ có điều phải chuyển tổng bộ hiệp hội thương hội đến Đông Kinh. Đợi nhiệm kỳ bốn năm của hắn kết thúc, chủ tịch tân nhiệm sẽ thay thế vị trí của hắn. Tương đương với vai trò của một người quan sát, liên lạc.
Không chỉ có Thượng Nghị Đại Phu, còn có Thanh Nghị Đại Phu, chọn ra một Thái Học Sinh ở viện Thái Học đảm nhiệm, nhiệm kỳ bốn năm, họ là Thanh Nghị chủ chốt, lợi ích ít hơn các quan viên khác. Hai chức quan mới thiết lập đều từ tứ phẩm, không tăng, không hạ cũng không có một đồng bổng lộc nào.
Trong bài phỏng vấn, Triệu Ngọc còn nói, sau kỳ nghỉ đầu xuân của các quan viên, sẽ tiến hành thương nghị chuyện quốc gia đại sự: có nên lập Trữ hay không?
Còn có một biến hóa khá lớn đó là: sau khi các tiến sĩ khoa cử có được công danh, sẽ được sai phái đến các địa phương đảm nhiệm chức Liêm Tra Sử ba năm. Thứ nhất là để khảo chứng năng lực của những người này, hai là để ngăn chặn việc quan viên địa phương ức hiếp dân chúng, dẫn đến không hoàn thành chính vụ của triều đình, tùy ý cắt xén. Sau ba năm, Bộ Lại sẽ khảo hạch ưu khuyết, người tham ô thì sẽ tước bỏ công danh, người có qua lại thân mật với các quan địa phương cũng xử lý tùy theo tình hình cụ thể. Động thái này là để hạn chế quyền lợi của các quan địa phương như trước, đồng thời cũng giảm bớt mâu thuẫn giữa bách tính và quan lại cơ sở.
Rất nhiều Hoàng Đế ý thức được tầm quan trọng của quan viên cơ sở. Trong cuộc khởi nghĩa ở Tống triều trăm năm trước, phần lớn các cuộc khởi nghĩa đều đến từ việc quan viên cơ sở ra sức làm càn. Nhưng quan viên có thể quản lý tốt thì lại không nhiều.
Còn với việc chống Kim - Liêu, Triệu Ngọc không nói bất cứ lời nào, chỉ nói vẫn đang cân nhắc. Ngày hai mươi tháng Chạp, Triệu Ngọc rời Dương Bình về Đông Kinh. Đại Nội cũng rút bớt nội thị vệ của cấm vệ quân Đông Kinh gửi công văn cho các triều thần từ ngũ phẩm trở lên, trong công văn nói, lần triều hội đầu tiên của năm mới sẽ thảo luận chuyện lập Trữ Quân. Thời gian nghỉ đông của Đại Tống kéo dài một tháng, cho nên không ít quan viên về quê đón tết, công văn trong thời gian này khá ít, một ít người có hành động mờ ám, nhân dịp thảo luận với nhau.
.........
Vì năm ngoái không có cấm vệ quân nào tử trận, lại thêm việc mở rộng các hạng mục, nghiệp vụ của nhân viên thành thạo, cho nên bảo hiểm của Hồ Hạnh Nhi kiếm được một khoản tiền kếch sù. Ngày tết, Hồ Hạnh Nhi đích thân xuống bếp, rác chất đầy cả hai bàn. Mọi người đều đồng ý với đề nghị của Âu Dương: ăn lẩu.
Cam Tín lấy ra một công văn, nói:
"Đại nhân, hôm qua huyện lỵ gửi đến một công văn."
"Công văn gì chứ?"
Hồ Hạnh Nhi đoạt lấy công văn xem, là lộ dẫn, nghi hoặc hỏi:
"Âu Dương, ngươi phải đi đâu sao? Còn cần mở lộ dẫn?"
Âu Dương có ngư phù và quan bằng, có thể dễ dàng có giấy thông hành đặc biệt để du ngoạn, lừa ăn, lừa uống.
"Ai cần ngươi quản."
Âu Dương đoạt lấy công văn rồi cất.
Hồ Hạnh Nhi sờ cằm, nói:
"Đi đến chỗ nào mà lại cần có quan ấn lộ dẫn chứ?"
"Tiểu nha đầu."
Huệ Lan cười nói.
| ← Hồi 254 | Hồi 256 → |
< Xem thêm truyện hay, đặc sắc khác