| ← Hồi 343 | Hồi 345 → |
Trống báo giờ vang lên, nhắc khảo sinh chỉ còn một canh giờ nữa là nộp bài, Tả Thiếu Dương vẫn chưa quyết định phải làm thế nào.
Đột nhiên nghe thấy tiếng gì đó giống tiếng khóc, mới đầu còn tưởng là gió thổi qua cãi lỗ sau lưng tạo ra, nghe kỹ đúng là tiếng khóc thật, ở cái chuồng bên cạnh truyền tới, Tả Thiếu Dương dán sát tai vào vách gỗ, có tên nào đó đang khóc tức tưởi.
Các khoa mục được xếp đan cái nhau, như thế tránh bên cạnh có thể nhắc bài, nói cách khác hai buồng thi bên cạnh Tả Thiếu Dương đều không phải y khoa.
Tả Thiếu Dương đoán chắc là không làm được bài, lại sắp hết giờ, cho nên mới khóc. Thời sau tuy áp lực thi cử cũng rất ghê gớm, nhưng một năm thi lớn kiểm tra nhỏ cũng có mấy đợt, mười hai năm đi học vô số kỳ thi, học sinh phần nào được tôi luyện rồi, nhưng thời xưa mười năm đèn sách thi một ngày, ngay cả người tham gia vài lần thi, tâm lý thi cử vẫn rất kém, không làm được bài khóc tại chỗ là bình thường, làm bài không tốt, về phòng trọ treo cổ tự tử gần như năm nào cũng xảy ra, thậm chí nuốt than nóng tự sát ở trường thi cũng có, thế nên quan chủ khảo mới phải làm phép xua đuổi những ác linh đó đi.
Tiếng khóc truyền tới tai giám khảo, bọn họ là người trải qua khoa cử, thấu hiểu gian khổ trong đó, nên không trách mắng, chỉ đi tới nói nhỏ:
- Làm sao vậy?
Khảo sinh bên cạnh nghẹn ngào nói:
- Bẩm đại nhân, trời quá lạnh, tay học sinh cóng lại rồi, không cầm nổi bút nữa.
Giám khảo nhìn hắn một lượt thở dài:
- Ngươi ăn mặc mỏng manh như thế, lại không có lò sưởi ấm, mùa đông giá rét này, có lạnh chết cũng không phải chuyện lạ. Theo quy củ cống viện, ta không thể cho khảo sinh mượn đồ, dù bất kể là thứ gì, ngươi thử đứng lên hoạt động một chút xem.
Không có lò sưởi ấm? Tả Thiếu Dương rùng mình, tên này quá trâu bò biến thái rồi, y có lò có chăn mà run cầm cập nữa là.
Khảo sinh kia nghe lời, định đứng dậy, nhưng càng khóc to hơn:
- Học sinh không đứng lên được nữa.
Giám khảo vội tới gần:
- Suỵt, đừng khóc nữa, ảnh hưởng tới người khác làm bài.
Khảo sinh kia cắn chặt lấy răng, những tiếc nấc nghẹn vẫn phát ra từ mũi.
Tả Thiếu Dương nghe tới đó, thò đầu ra nói:
- Đại nhân, học sinh đã làm bài xong, có thể cho vị huynh đài đó mượn lò sưởi không?
Giám khảo đó nhìn số hiệu của Tả Thiếu Dương, mỉm cười tán thưởng, lấy cái lò, kiểm tra kỹ càng, đưa cho khảo sinh kia:
- Ngươi may mắn đó, không mau cám ơn đi.
Cống sinh kia xoay người, dù cách tấm ván không nhìn thấy, vẫn vái lạy:
- Đa tạ nhân huynh, tiểu đệ Mã Chu đời đời không quên ân này, dám hỏi đại danh?
Mã Chu? Tả Thiếu Dương giật mình, liệu hắn có phải là tấm gương hiếu học Mã Chu, sau đó làm tể tướng không? Thời tiểu học trong những bài học đạo đức có nói tới Mã Chu, chỉ là quá lâu, Tả Thiếu Dương chỉ biết hắn sống thời Đường mà thôi.
Theo chuyện mà Tả Thiếu Dương còn nhớ thì Mã Chu xuất thân bần hàn, cha mẹ đều mất, dựa vào nghị lực ngoan cường khắc khổ học tập, học thức uyên bác, kinh luân đầy bụng, cuối cùng lên làm tể tướng. Vì là bài học giáo dục trẻ con nên đơn giản dễ đọc dễ nhớ, thông tin chi tiết hơn không có, mà có thì Tả Thiếu Dương cũng chẳng thể nhớ được.
Tả Thiếu Dương định trả lời nhưng giám khảo ra hiệu im lặng, trong cống viện không cho phép khảo sinh nói chuyện với nhau, bất kể nội dung là gì.
Mã Chu cũng không dám nói nữa, lại hướng về phòng bên vái lạy một cái, đặt hai tay lên lò sưởi, miệng rên hừ hừ như mèo bệnh, qua một lúc tay bắt đầu cử động được, rơi lệ làm bài.
Có cái định luật khỉ gì nhỉ, năng lượng không tự nhiên sinh ra, cũng không tự nhiên mất đi, nó chỉ chạy từ buồng người này qua buồng người khác, Tả Thiếu Dương thấy quá chuẩn rồi, dưới chân không còn lò sưởi ấm nữa, y tha hồ mát mát mẻ, gió rít từ cái lỗ trống đằng sau cứ như cười nhạo sự ngu xuẩn của y, nhiệt lượng cơ thể mất đi rất nhanh, ngón tay bắt đầu không nghe lời nữa.
Không đợi được nữa rồi, cũng không thể muối mặt đòi lại cái lò sưởi, Tả Thiếu Dương đành cầm bút chấm mực viết.
Lần này không suy nghĩ thiệt hơn nữa, cứ đúng là làm, chẳng mất quá nhiều thời gian đã hoàn thành bài thi, đến khi chữ cuối cùng viết xong thì tay cũng cứng đờ, chữ viết xiên xiên xẹo xẹo.
Đút hai tay vào nách, răng va cồm cộp, bây giờ có đọc lại bài thi sửa sai thì cũng không viết nổi.
Phú quý sinh lễ nghĩa, nghèo khó chó ỉa vào niêu mà, chỉ cơm no áo ấm thì mới nghĩ tới lý tưởng được thôi, bây giờ cho y một cái đề cũng có chỗ sai tương tự, Tả Thiếu Dương không thèm suy nghĩ, viết một lèo cho xong, hoàn toàn không liên quan gì tới kiên trì lý tưởng hết.
Sao mà lâu thế, thời gian trôi qua như cả thế kỷ vậy, Tả Thiếu Dương co cả chân lên ghế, cái chăn choàng trên người chẳng có ích lợi gì, chỉ mong tiếng trống giao bài vang lên cho sớm, chạy về kiếm chỗ ấm chui vào.
Cuối cùng thì tên binh sĩ ác độc cũng chịu đánh trống rồi, giám khảo đi thu bài qua chỗ Tả Thiếu Dương vỗ vỗ vai y nói:
- Về được rồi đấy.
Tả Thiếu Dương nhảy ngay xuống đất, vơ vội đồ đạc, lom khom đi ra, thấy một thanh niên đứng trước mặt, hai tay cầm cái lò sưởi đem trả, vái lạy:
- Dám hỏi nhân huynh tôn tính đại danh, ân mượn lò này, tiểu đề khắc ghi suốt đời.
Mặt tái, môi thâm, má hõm vào, hai mắt lờ đờ, trông như thằng nghiện, chẳng có vẻ gì là giống anh tài xuất chúng sau này trở thành tể tướng hết, Tả Thiếu Dương đã lạnh tới hàm cũng cứng đờ rồi, nói năng chẳng lưu loát nữa, với y lúc này cái lò quan trọng hơn cả đương kim tể tướng chứ đừng nói là cái tên chỉ có khả năng là tể tướng tương lai:
- Tiểu đệ Tả Thiếu Dương, người Hợp Châu.
- Thì ra là Thiếu Dương huynh, huynh thi y khoa?
- Đúng.
Mã Chu mỉm cười:
- Tiểu đệ khoa tú tài, còn chút việc vặt, xin cáo từ.
Nói xong vái dài một cái, sải bước rời đi.
Tả Thiếu Dương nhìn bóng lưng hắn, kẻ này tính cách có phần cô ngạo, nếu sau này hắn thành đạt, chắc chắn hắn không quên ân nghĩa hôm nay, nhưng đừng mong hắn vì thế mà thân thiết với mình.
Cả con đường dẫn tới trường thi vẫn được binh sĩ canh gác không cho người vào, hôm nay có tới hơn năm nghìn người đi thi, số thân nhân đón đợi ngoài kia gấp mấy lần con số này, cho nên trong đám đông chẳng thể tìm được nhau, nên Tả Thiếu Dương bảo cha và Bạch Chỉ Hàn không cần đón.
Về tới cổng phường đã thấy cả đám đông đợi mình cả cha y, Bạch Chỉ Hàn, phu thê Cù lão gia, chủ tớ Kiều Xảo Nhi, thấy y về kéo ùa tới hỏi thăm kết quả.
Lúc đi thi thì tràn trề tự tin, bây giờ Tả Thiếu Dương không dám nói chắc gì nữa, lược bỏ phần liên quan tới Mã Chu, chỉ kể khúc mắc liên quan tới điều 176 trong Thương hàn luận, hối hận nói:
-... Cha, con xin lỗi, lần này e rằng kết quả không tốt.
Tả Quý có chút tiếc nuối, nhưng vỗ vai nhi tử an ủi:
- Con làm thế là đúng, không thể vì thành tích mà thỏa hiệp với cái mà con cho là sai được, lần này con thỏa hiệp rồi, lần sau cũng khả năng sẽ làm thế, dần dà thành thói quen. Như vậy khi làm quan, con cũng không kiên trì được chính nghĩa, không thể chống lại cám dỗ mà làm trái lương tâm.
Không ngờ cha thâm thúy như vậy, lại biết cảm thông như vậy, Tả Thiếu Dương rất cảm động, sau này làm quan phải ghi nhớ trong tim, tránh lạc lối, ai ngờ Tả Quý thêm vào một câu làm y ngã dập mặt:
- Năm nay không thành thì năm sau thi lại, con còn trẻ, thi thêm mười năm nữa cũng không thành vấn đề.
....
Chấm bài thi y khoa do bác sĩ chính bát phẩm của thái y thự phụ trách, chấm xong chuyển giao cho, thái y lệnh thất phẩm thẩm hạch, khâu tiếp theo sẽ là đem bài thi đỗ cùng với danh sách tiến cử, nộp cho thượng dược thừa ngũ phẩm thẩm hạch, cuối cùng báo danh sách lên lại bộ công bố.
Người phụ trách chấm bài cho Tả Thiếu Dương là vị bác sĩ trên năm mươi, vừa đọc bài viết vừa gật gù, ngôn tử đơn giản, gãy gọn xúc tích, ý tứ rõ ràng, chữ viết không đẹp nhưng chữ nào ra chữ đó, vừa đọc là biết người hành y có kinh nghiệm rồi, không phải là cái loại thấy không đỗ đạt được tú tài, tiến sĩ rồi nhảy sang kiếm công danh, ông ta khinh loại người đó.
Thế nhưng đọc tới đề liên quan tới Bạch hổ thang, vị bác sĩ này dụi mắt mấy lần, không kìm được đập bàn:
- Vô lý, cuồng vọng.
*****
Tên khảo sinh này quá cuồng vọng rồi, không ngờ dám nói y thánh sai, làm sao có thể chấp nhận được loại phỉ báng tiền nhân như thế.
Vị bác sĩ này tham dự chấm bài y cử nhiều năm, chưa bao giờ gặp phải loại chuyện này, làm bừa đáp bậy cho qua thấy rồi, nộp giấy trắng thấy rồi, làm thơ hận đời cũng có, nhưng chỉ ra sai lầm của y thánh thì tên Tả Thiếu Dương này là người đầu tiên.
Xem đi xem lại mấy lần, toàn bộ bài thi đều vô cùng xuất sắc đúng quy củ, nếu không có chuyện kia, ông sẽ cho điểm tối đa, mấy lần định lấy bút gạch bài này đi, nhưng cầm bút lên mấy lần vẫn không thể quyết định được, xem tên lại xem tuổi, còn rất trẻ, chẳng trách, y giả thực sự không nhiều, người kiến thức y khoa uyên thâm thế này càng ít, có thể nói hoàn toàn vượt trội với người khác, dựa vào kinh nghiệm chấm thi của ông ta, năm nay không có bài thi xuất sắc hơn được.
Đây là một đóa kỳ hoa, trẻ tuổi tài hoa như vậy, người ta tham gia thi tú tài, tiến sĩ, minh kinh chứ không tham gia y khoa, hẳn là thế gia hành y rồi.
Ông không muốn những tên khảo sinh nhảy từ khoa tú tài tiến sĩ sang đỗ đạt như mấy năm vừa qua nữa, liền mang bài thi đi gặp thái y lệnh.
Thái y lệnh tên là Hà Trạch, một ông già cao gầy khắc khổ, đang ngồi nhà nhã uống trà, nghe vị bác sĩ kia báo cáo việc này, cũng không dám tin, vừa liếc mắt qua một cái, giận tới đập bàn đứng dậy:
- Tên cuồng đồ này, sao để cho tham gia khoa cử? Y là ai?
Mắt liếc qua phần tên "Tả Thiếu Dương?" Tức thì cứng người.
Thời sơ Đường còn chưa dán giấy che tên khảo sinh, chế độ này là do Võ Tắc Thiên sáng tạo ra, cho nên người chấm bài có thể thấy được họ tên, nguyên quán người dự thi.
Toàn bộ thái y thự chỉ có một mình vị thủ trưởng tối cao ông ta là biết Tả Thiếu Dương là do Ngự sử đại phu Đỗ Yểm tiến cử, những người khác không hề hay biết, từ từ ngồi xuống xua tay:
- Bài thi này để bản quan xử lý, ông về chấm bài tiếp đi.
Vị bác sĩ kia vâng một tiếng từ phòng Hà Trạch lui ra, rất tò mò, rốt cuộc người này lai lịch ra sao mà khiến thượng ti giật mình như thế, đứng ở đằng xa nhìn chốc lát, thấy Hà Trạch vội vàng lên xe rời thái y thự.
Hà Trạch lên xe ngựa tới phủ thượng dược phụng ngự Hác Hải.
Thượng dược phụng ngự là lãnh đạo tối cao của tất cả y quan, nói cách khác về mặt lý luận đó là chức vị tối cao mà y quan có thể vươn tới, chính ngũ phẩm, phụ trách ngự dược của đế vương, là ngự y thiếp thân của hoàng đế.
Thông thường mà nói chấm thi y khảo, sắp xếp thứ hạng đều do thái y thự quyết định, thượng dược phụng ngự xem qua rồi phê mang tính tượng trưng đưa lên lại bộ công bố, dù sao ông ta đâu có nhiều tinh lực chấm bài như thế, khi nào có vấn đề mới tới chỗ ông ta.
Nên Hác Hải thấy Hà Trạch đang giám sát chấm thi mà lại tìm tới mình thì biết chuyện này không hay rồi.
Quả nhiên Hác Hải xem xong mặt nhăn như khỉ ăn ớt, thái độ giống hệt Hà Trạch khi nãy, đứng dậy đập bàn chửi bới:
- Khốn kiếp, cái thứ cuồng vọng này nếu đỗ đạt, thì thái y thự làm sao dám ngẩng mặt nhìn tiền nhân.
- Vâng vâng, cho nên ti chức mới mang tới nhờ đại nhân định đoạt.
- Có gì mà phải định đoạt, thứ cuồng đồ này chưa xé toạc bài thi của y ra là may rồi.
- Nhưng...
Hà Trạch cười khổ:
- Y lại là người Đỗ đại nhân đảm bảo tiến cử, chúng ta không thể không cân nhắc tới thể diện Đỗ đại nhân được.
- Đỗ đại nhân nào?
- Ngự sử đại phu.
Hác Hải tức thì không nói thêm lời nào nữa, từ từ ngồi xuống, đó là một con sói, cả kinh thành bây giờ không mấy ai không kiềng sợ người này, thời gian trước đó không lâu còn giả chết, đợi cho kẻ thù thò mặt ra rôi quơ hết một mẻ, mấy chục quan viên vào nhà lao ăn Tết.
Cầm bài thi lên, lần này nhìn sang phần ghi tên, Tả Thiếu Dương, hử? Nguyên quán Hợp Châu, tuổi 25, chính là y rồi, khuôn mặt Hác Hải từ dãn dần ra, biến thành nụ cười lúc nào không hay.
Hà Trạch ngạc nhiên, Hác đại nhân sao lại vui vẻ như thế, còn cười rõ đểu.
Hác Hải thấy Hà Trạch nhìm mình chằm chằm, hắng giọng một tiếng, trả lại bài viết:
- Ông về đi, để bản quan suy nghĩ thêm rồi định đoạt sau.
Sau khi Hà Trạch cáo tử, Hác Hải suy nghĩ một lúc, ngồi kiệu tới nhà Vu lão thái y.
Ông ta là thường khách Vu gia, căn bản không cần đưa thiếp thông báo, kiệu đi thẳng tới trước nghi môn của nội trạch mới dừng lại.
Một lúc sau Vu lão thái y được Vu đại phu dìu ra, tay run run, chân chập chững đi từng bước như trẻ mới tập đi.
Hác Hải nhìn cảnh đó mà xót xa:
- Vu huynh sức khỏe thế nào rồi?
- Đa tạ Hà đại nhân quan tâm, không đáng lo, chỉ là tâm bệnh thôi.
Vu lão thái y nói xong ho khù khù:
- Chúng ta vào nhà nói chuyện.
Vào hoa sảnh ấm áp, vừa ngồi xuống Hác Hải hơi nhoài người tới:
- Vu huynh, đệ mang tới cho huynh một tin mừng đây, tên tiểu tử Tả Thiếu Dương đúng là tham gia y cử rồi, hơn nữa tưởng rằng mình được Đỗ đại nhân chống lưng, không coi ai ra gì, chỉ trích Thương hàn luận của y thánh là sai lầm.
Vu lão thái y kinh ngạc:
- Không thể nào, tên tiểu tử này khiêm tốn lễ phép lắm, ngoại trừ có chút si tình ra thì nhân phẩm không có khiếm khuyết gì, nếu không thì trước kia lão ca đã không đồng ý gả tôn nữ cho y. Sao làm chuyện cuồng vọng như thế?
- Tận mắt đệ nhìn thấy bài thi của y mà, đại khái thế này, y nói Bạch hổ thang trị chứng thương hàn "ngoài nhiệt, trong nhiệt", chứ không phải "ngoài nhiệt, trong hàn" như điều một bảy sáu của Thương hàn luận viết. Lão huynh nghe đi, chẳng phải ỷ vào có chỗ dựa mà ngông cuồng không coi ai ra gì nữa hay sao, dù có Đỗ đại nhân bảo đảm, đệ cũng có thể đánh trượt y mà không ai có thể nói được gì. Như thế lại có thể giúp Vu gia xả mối hận này.
Hác Hải là ngự y bên cạnh hoàng đế, dù phẩm cấp và quyền lực không cách nào so sánh với Đỗ Yểm, nhưng ông ta chẳng sợ, chỉ cần không phạm sai lầm khi chăm sóc hoàng đế thì chẳng ai làm gì nổi ông ta, huống hồ nếu không phải oán thù không thể cởi bỏ, ai đi gây sự với một ngự y làm gì, lúc mình cần tới thì sao? Y giả quyền lực không cao, nhưng địa vị rất đặc thù.
Vu đại phu đứng bên pha trà nghe thế thì mừng rỡ vô cùng, sau khi Tả Quý trả lại hôn thư, y quán cũng mở trở lại, song may ra thì có khách qua đường đi vào, còn khách quan gần xa đều không ai tới nữa, nhà bọn họ nhiều năm hành y kiếm sống, chẳng có ruộng đất gì, tuy trong nhà còn tích lũy, không lo chết đói, song tình hình thế này, không chuyển nghề hoặc đi nơi khác kiếm sống thì chỉ có chết đói, tất cả do Tả gia ban cho:
- Đại nhân, làm thế được sao? Dù sao, y cũng do Đỗ đại nhân tiến cử.
- Đúng là có Đỗ đại nhân đảm bảo, chỉ cần bài thi của y không quá tệ, chẳng ai dám đánh trượt y hết, nhưng ai bảo y cuồng vọng như thế, đoán chừng Đỗ đại nhân mà biết nguyên ủy còn gọi y tới chửi mắng một phen chứ không nói gì chúng ta đâu.
Vu lão thái y trầm ngâm:
- Ngoại trừ điều đó ra thì bài thi y làm thế nào?
- Rất tốt, điều này đệ không thừa nhận không được, hiếm người trẻ tuổi nào lại có kiến thức y khoa vững vàng như thế, không thể chỉ trích được gì.
- Vậy để y đỗ đi, trẻ tuổi tài cao, khó tránh khỏi ngông cuồng, không nên đàn áp y, nên nuôi dưỡng cái tính này của y, tương lai chắc chắn sẽ gây họa, vị trí càng cao thì y gây họa càng lớn mà thôi. Nếu để y thi trượt, trở về Hợp Châu thì chúng ta có thể làm gì được đây.
Vu lão thái y mặt âm trầm:
- Hơn nữa Hác đại nhân đánh trượt y, dù thế nào thể diện Đỗ đại nhân không dễ coi, sau này làm việc lại càng cẩn trọng dè chừng ông ta, như thế không có lợi.
| ← Hồi 343 | Hồi 345 → |
< Xem thêm truyện hay, đặc sắc khác